ارزیابی روابط بین عملکرد دانه و صفات گیاهی در ارقام سنتتیک و اکوتیپ‌های برتر رازیانه (Foeniculum vulgare. Mill) در شرایط تنش خشکی

در این پژوهش، روابط بین صفات زراعی و عملکرد دانه در بین نتاج نسل اول سه رقم سنتتیک و هفت اکوتیپ والدینی  رازیانه در دو آزمایش جداگانه بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش خشکی در بهار سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ارقام مورد  بررسی تفاوت معنی­داری از نظر کلیه صفات مورد بررسی وجود داشت. در شرایط بدون تنش ارقام سنتتیک میان‌رس و مشکین شهر با 2357 و 2208 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی نیز مشکین شهر و سنتتیک میان‌رس با 1091 و 5/1081کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند. نتایج تجزیه همبـستگی ژنوتیپی بـین صـفات در شـرایط بدون تنش نشان داد که عملکرد دانه با صفات تعداد چتر (**94/0 =r)، تعداد چترک (**89/0 =r)، تعداد دانه در چتر (**89/0 =r) و قطر گل (**79/0 =r)، و در شرایط تنش با صفات تعداد چتر (**77/0 =r)، تعداد چترک (**86/0 =r)، قطر ساقه (**85/0 =r) و قطر گل  (**96/0 =r) همبستگی مثبت و معنی­داری داشت. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نیز مشخص نمود که صفات مستقل موثر و معنی­دار در عملکرد دانه در شرایط بدون تنش شامل قطر ساقه، تعداد چتر، تعداد چترک، تعداد دانه در چتر و در شرایط تنش شامل قطر ساقه، تعداد چتر و تعداد گره بودند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش تعداد چتر بیشترین اثر مستقیم و مثبت را در ایجاد تغییرات عملکرد دانه داشت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که صفت تعداد چتر یکی از مهم­ترین صفات زراعی برای انتخاب ارقام رازیانه با عملکرد دانه بالا در شرایط بدون تنش و تنش خشکی می­باشد.